فرهنگِ ما

درباره فرهنگهای محلی مردمان ایران ، و گاه سایر مردمان جهان است

فرهنگِ ما

درباره فرهنگهای محلی مردمان ایران ، و گاه سایر مردمان جهان است

نام وبلاگ گویای هدف و محتوای آن است ؛ و مطالب آن در چارچوب :
فرهنگ در محلٌه ها ( مردم شناسی )
فرهنگهای شهرها و روستاها ( مردم شناسی )
فرهنگ شهری ( آمایش - شهرسازی و معماری )
نقش فرهنگ در شهرسازی و امور شهری
و.....

تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۳۹۶ - ۱۲:۵۰
این عکس ها که مربوط به زندگی اجتماعی و سیاسی ایران زمان پهلوی است دربار، شاه و همسرش ثریا اسفندیاری، خیابان‌های شهر تهران، کاخ ها و مردم تهران را نشان می‌دهد.
فرادید| ایران زمان پهلوی تا انقلاب اسلامی موضوع گزارشی است که وب سایت "بیزینس اینسایدر" همراه با عکس هایی کمتر دیده شده و دیده نشده از ایران منتشر کرده است.

این عکس ها که مربوط به زندگی اجتماعی و سیاسی ایران زمان پهلوی است دربار، شاه و همسرش ثریا اسفندیاری، خیابان‌های شهر تهران، کاخ ها و مردم تهران را نشان می‌دهد. 

(تصاویر)

میدان سپه در تهران، 20 آوریل 1946

(تصاویر)

 کاخ سعدآباد در تهران، آگوست 1953

(تصاویر)

 خیابان فردوسی در تهران، 20 آوریل 1946

(تصاویر)

 خیابان لاله‌زار در تهران، 20 آوریل 1946

(تصاویر)

 زنان ایرانی در دوره پهلوی

(تصاویر)

 زنان ایرانی در دوره پهلوی

(تصاویر)

 زوج‌های ایرانی در دوره پهلوی

(تصاویر)

 زنان ایرانی در دوره پهلوی

(تصاویر)

زنان ایرانی در دوران پهلوی

(تصاویر)

زنان ایرانی در دوران پهلوی

(تصاویر)

زوج ایرانی در دوران پهلوی



 بازیگر ایتالیایی، "جینا لولوبریجیدا" و همسرش "میلکو اسکوویچ" در کنار ورزشکاران زورخانه‌ای در ایران، 20 می 1963

(تصاویر)

 محمدرضا شاه و همسرش ثریا اسفندیاری در کنار وینستون چرچیل در لندن

(تصاویر)

 عابرین پیاده در یکی از خیابان‌های تهران، 16 ژوئن 1970

(تصاویر)

 ترافیک در یکی از خیابان‌های تهران، 16 ژوئن 1970

(تصاویر)

 عابرین پیاده در یکی از خیابان‌های تهران، 16 ژوئن 1970

(تصاویر)

 عابرین پیاده در یکی از خیابان‌های تهران، 16 ژوئن 1970

(تصاویر)

 میدان ولیعهد، جولای 1971
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۲ تیر ۹۶ ، ۱۹:۴۷
علیرضا آیت اللهی

فرهنگ شناسی ( و انسان شناسی فرهنگی ) (5)


تعریف فرهنگ از دیدگاه بهنجاری


در سال 1919 ، ویسلر برخلاف کروبر توجٌه خودرا به عینی بودن فرهنگ نشان داد و چنین نوشت :

« یک فرهنگ ، عبارت است از سبک زندگی ئی که توسط یک اجتماع یا یک قوم دنبال می شود ؛ و شامل تمامی پدیده های اجتماعی همه گیر است » (9) .

ویسلر با مطرح کردن سبک زندگی یک اجتماع ، فقط و فقط به هنجارهای اجتماعی توجٌه کرده است ؛ و از تحرٌک و تحوٌل اجتماع و انتقال فرهنگ بحثی نکرده است . در عین حال ، با اشاره ای صریح به « یک فرهنگ » از « یک اجتماع » به خاص بودن فرهنگ از نظر جغرافیائی اشاره کرده است .


بهنجاری ، سبک زندگی ، یک اجتماع ، پدیده های اجتماعی عمومی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۰ مهر ۹۵ ، ۱۸:۳۹
علیرضا آیت اللهی

فرهنگ شناسی ( و انسان شناسی فرهنگی ) (4)


تعریفِ فرهنگ از دیدگاه انتزاعی


به عقیده کروبر « فرهنگ ناشی از رفتار است » (6)

به این ترتیب فرهنگ نه تنها به صورت وجودیمستقل ، جدا از ارگانیسم ، و بیرون از هستی انسان ، ایجاد می شود و شکل می گیرد ؛ بلکه به صورت سوپر ارگانیسم در ماوراء انسان و برتر از او قرار می گیرد . (7) .

کروبر که چون استادش بوآس ، همکلاسش لاوی و به ویژه یار و همکار خود ویسلر از اشاعه گرایانِ بنیانگذار مکتب اصالت فرهنگ ، و بیش از آنها علاقه مند به تاریخ است شاید به دلیل اصرار بر نشان دادنِ تقابل فرهنگ و طبیعت، عوامل تاریخی ( تغییر و تحول و انتقال فرهنگ ) - عوامل جغرافیائی و عوامل اجتماعی را به حساب نمی آورد و نهایتا" تعریفی ارائه می دهد که چندان حائز اعتبار نیست .

پار سنز ** نیز با تعریف فرهنگ به عنوان چیزی نظیر قواعد یا دستورالعملِ بازی شطرنج ، قواعد راهنمائی و رانندگی و غیره ، آن را امری انتزاعیدانسته تا حدودی می تواند دیدگاهی مشابه دیدگاه کروبر داشته باشد . (8) .


* C . Wissler   **T.Parsons


تعریف انتزاعی فرهنگ ، کروبر ، رفتار ، بواس ، لاوی ، ویسلر ، مکتب اصالت فرهنگ ، عوامل تاریخی ، عوامل جغرافیائی ، عوامل اجتماعی  


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ مهر ۹۵ ، ۰۸:۲۱
علیرضا آیت اللهی


فرهنگ شناسی ( و انسان شناسی فرهنگی ) (3)


تعریف فرهنگ


فرهنگ برحسب کلٌیت و بنابر اهمیتی حیاتی که نزد انسان یافته است به صورت هائی متعدد مورد مطالعه ی انسان شناسان قرار گرفته است ؛ و تعاریفی از آن شده است که شاید تعداد آنان به هزاران تعریف برسد ؛ چنانکه برخی از انسانشناسان مکتب اصالت فرهنگ به جمع آوری و مطالعه تعاریف متفاوت از فرهنگ پرداخته تعداد و تنوع آنرا نشان داده اند .

کروئبر و کلاکهون در نقدی که در اواسط قرن بیستم بر تعریف و مضمون فرهنگ نوشته اند حدود 300 تعریف متفاوت را بر شمرده اند که در یک سیرروانشناختی و تاریخی ، از تعاریف مبتنی بر هنجارها شروع شده و به تعاریفی مفصل و مشروح ختم شده اند (2) . همچنین کروئبر در نوشته ایدیگر از 150تعریف که تقریبا" فقط بر عادات و آداب و رسوم انسانی قرار داشته اند یاد کرده است (3) . در سال 1952 ،کلاکهون و هرسکویتس لااقل 160 تعریف را بر شمرده اند .(4) .

به عبارت دیگر ، تعاریف فرهنگ در انسانشناسی ضمن اینکه بسیار متعدد می باشند ، برحسب گرایش ها و دیدگاههای تعریف کنندگان نیز به چند گروه تقسیم می شوند (5) :


تعریف فرهنگ ، مکتب اصالت فرهنگ ، کروبر ، کلاکهون ، هرسکویتس



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ مهر ۹۵ ، ۱۱:۳۵
علیرضا آیت اللهی


فرهنگ شناسی ( و انسان شناسی فرهنگی ) (2)


فرهنگ و علوم


فرهنگ ، موقعی که توام با یک صفت می آید ، به معنی شناخت یک علم خاص است ؛ مثل  فرهنگ انسان شناسی ، فرهنگ معماری ، فرهنگ اقتصادی ، فرهنگ بازرگانی ، فرهنگ حقوق ، فرهنگ مدیریت ... و غیره . 

همچنین ، برحسب شرایطی که به کسب علم می پردازند یا برحسب شکل آن می توان از فرهنگ کتابی - فرهنگ لدنٌی - فرهنگ کلاسیک - فرهنگ جدید - فرهنگ فنٌی و غیره گفتگو کرد .

« فرهنگ عمومی » ( اطلاعات عمومی ، رفتار عمومی یا معلومات عمومی ) به معنی شناخت اصولی است که به صورتی مختصر و مفید ، مقدمه و از لوازم کلیٌه تخصص های حرفه ای قرار می گیرند .

در یک چهارچوب اجتماعی ( انسانشناسی - جامعه شناسی ) ، فرهنگ به معنی مجموع دیدگاههای علمی ، اخلاقی ، مادٌی ، نظام ارزشها ، و سبکهائی از زندگی است که یک تمدن را مشخص ساخته اند ؛ مثل فرهنگ اسلامی ، فرهنگ غربی ، و... (1) .

آنچه که نقل شد اقتباسی است از آخرین نظرات آکادمی فرانسه ( درسال 1972) درخصوص معنی ، مفهوم ، تعریف فرهنگ یا باصطلاح فرهنگ از دیدگاه آکادمیک و آنسیکلوپدیک .

تعاریف عمومی مزبور در دائرة المعارف های اروپائی ، یا به طورکلٌی غربی ، اولا" متوجٌه تمامی علوم و فنون ، به صورتی کلٌی هستند ، ثانیا" برحسب گرایش غرب به مادٌیات ، طبیعتا" بیشتر شامل نقطه نظرهای مادٌی ، اقتصادی و زیر ساختی قرار میگیرند ؛ حال آنکه انسان شناسی یامردم شناسی که به معنی علم فرهنگ شناخته شده است بیشتر متٌکی بر جوانب معنوی است ؛ ثانیا" فرهنگ در جوامع عقب نگهداشته شده ، چون جامعه ی ما، بیشتر از نقطه نظرهای معنوی مطرح است ؛ و بالاخره مکتب و بینش اسلامی ، به جایگاه معنویات در اینگونه تعاریف علمی می افزایند . اتفاقا" از همین رو است که انسانشناسی با جوامع عقب نگهداشته شده غیر غربی - غیر شرقی وبخصوص دیدگاههای اسلامی جوامع مسلمان تطابق بیشتری می یابد .

بنابر این ، تعاریفی که خارج از قلمرو خاص مردم شناسی از فرهنگ شده است به هیچ وجه در این بحث نمی گنجد . 


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۵ ، ۱۷:۰۳
علیرضا آیت اللهی


فرهنگ شناسی ( و انسان شناسی فرهنگی ) (1)*


مفهوم فرهنگ


« فرهنگ » به مفهوم مطلق و عمومی خود در مقابل « طبیعت » عنوان می شود ؛ و به معنی هوش و فراست انسان است که به منظور اصلاح ، تکمیل و افزایش محصولات طبیعت ، به آن اضافه شده است . بنابر این فرهنگ شامل امور و فنون تولید بهینه از زمین ، پرورش برخی از حیوانات ، و به طور کلٌی عناصر کشاورزی است .

همچنین : فرهنگ را نشاندهنده ی کاربرد روش منطقی رشد و توسعه ی نیروهای فطری انسان ، توسط زبان و ادبیات وی دانسته اند .

بر حسب قلمرویی که این کاربرد در آن انجام می گیرد میتوان فرهنگ ادراک ، فرهنگ قضاوت ، فرهنگ حسٌاسیت ، و ... را از یکدیگر مشخص ساخت ؛ و از آنجمله به تمریناتی منطقی که به بدن داده می شود فرهنگ بدنی یا تربیت بدنی می گویند .


مفهوم فرهنگ ، فرهنگ و طبیعت ، فرهنگشناسی ، انسانشناسی فرهنگی ، علیرضا آیت اللهی


* تحت عنوان مردم شناسی فرهنگی در رشته جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی تدریس شده است .


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۵ ، ۱۱:۲۲
علیرضا آیت اللهی



در مردم شناسی ، منظور از یک جامعه یا چنانچه متداول است « مردم » ، گروهی سازمان یافته ازافراد دارای فرهنگ مشترک ، هنجارهای مشترک ، عادات ، آداب و رسوم و سنن و ارزشهای مقبول همگان است .


منبع اصلی :


http://www.toupie.org/Dictionnaire/Societe.htm

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ مهر ۹۵ ، ۱۰:۵۵
علیرضا آیت اللهی

Image result for ‫فرهنگ ملٌی‬‎


فرهنگ ملٌی


بنا به این که مردم شناسی فرهنگی را توصیفِ

رفتارهای مادٌی

و

رفتارهای معنوی

یک طایفه ، قوم ، اجتماع ؛ و

به ویژه رفتارهائی که با رفتار های سایر جوامعه متفاوت اند و از همه مهمتر رفتارهائی که بالصراحه از رفتارهای سایرین متمایز اند ؛ می دانیم .

به رفتارهای ملٌی و نهایتا"  وجود « فرهنگ ملٌی » بی اعتقاد نیستیم . حال آنکه هیچ یک از استادان پیشگفته ی ما به آن معتقد نبوده اند و شاید :

در عمل چنین امری غیر ممکن مینماید 

امٌا فراموش نکنیم که :

 مردم شناسی نیز چون سایر علوم انسانی و اجتماعی « نسبی » است و هر شناختی در آن نسبتا" حقیقت دارد .

مردم شناسی از علوم محض نیست ؛ نظری است و این موضوع نیز بنابر نظر ما است که پس از نیم قرن تحصیل ، تدریس و تحقیق مردم شناسی حاصل شده است .

آیا از سلام کردن تا نحوه نماز وضوگرفتن و نماز خواندن و توجٌه به چای ، عزیز داشتن چلوکباب  ، و .. و... و... تمایزی نسبی با سایر ملٌت ها نداریم

ما نه تنها به این تفاوت و تمایز معتقدیم بلکه به تقویت آن ، وحدت بیش از پیش ملٌی ( بدون پرخاشجوئینسبت به سایر اقوام ؛ بلکه در همزیستی مسالمت آمیز و سی نرجیک با آنان ) و استقلال بیشتر و سرافرازی ایران و ایرانی نیز می اندیشیم .

« جهانی شدن » سرخط ما نیست .


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ مهر ۹۵ ، ۱۹:۰۵
علیرضا آیت اللهی


مکتب مردم شناس حاضر


همین که یک مردم شناس خود را از قید و بندهای این مکتب یا آن مکتب ، که معمولا" استادان مردم شناسی بر پای مردم شناسان جوان می گذارند ، رهائی یافت و روش مطالعاتی اکسپریمانتال را برگزید از محدودیت یک حوزه نیز رهائی یا فته است ؛ منتهی نه تنها لازم است ؛ بلکه ضرورت دارد تا معلمان ، مراجع و منابع خود را نیز پاس دارد :

خاستگاه مردم شناس حاضر در ابتدا در تفاوت های رفتاری با گرایش به تفاوتهای رفتار معنوی بوده است که از آن نظر تحت تاثیر دکتر علیمحمد کاردان ؛ به خصوص از طریق مطالعه ی کتاب « روانشناسی اجتماعی » تالیف اتو کلاین برگ ، و مکتب فرهنگ گرائی ، قرار گرفته است .

دکتر علیمحمد کاردان

در آن نیمه نخست دهه 1350 ، یا دقیقا" طی سالهای 1344 ، 1345 و بخشی از 1346 از نظرات استادانی چون دکتر غلامحسین صدیقی - دکتر احسان نراقی و به خصوص دکتر نادر افشار نادری نیز بهره جسته است .

آنگاه با تحصیل ،که به زودی به مطالعه و تحقیق در کنار دکتر محمود روح الامینی به عنوان نخستین دستیار دانشگاهی وی محسوب می شود به شاخه ی تکنو لوژی در مردم شناسی گرایشی بیشتر یا فته از این نظر وارد حوزه ی مردم شناسی متکی بر محیط و فناوری تحت تاثیر مردم شناسان زیر شده است :

- آندره لو روآ گوران ( خود از شاگردان مارسل موس و از مکتب امیل دورکهایم ) و شاگردانش :

 

- دکتر محمود روح الامینی

- پروفسور هلن بالفه

و چون پاسخ سؤالات اساسی خود در مردم شناسی را از استاد اخیر الذکر و مدیر تزدکتری خود دریافت نکرده است تحصیل در دوره دکتری مردم شناسی در فرانسه را ترک کرده است ؛ و همچنان در طلب استبعاد از مجامع آکادمیک حاضر ...  


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ مهر ۹۵ ، ۱۲:۰۰
علیرضا آیت اللهی


مطالعات فرهنگی اکسپریمانتال


بنا به دیدگاهی کلٌی نسبت به فرهنگ و روش شناخت آن بنا به انسان شناسی ، انسانشناسی اجتماعی و فرهنگی ، و نهایتا" انسانشناسی فرهنگی ، متوجٌه معادل روش اخیر الذکر می شویم که به « مردم شناسی » شهرت یافته است ؛ و نخستین بخش از مطالعات بنیادی ما در باره فرهنگ را تشکیل می دهد . منتهی :

1 - سبک مطالعات ما در این مورد بیشتر تجربی یا به اصطلاح اکسپریمانتال است ( که البته این روش دقیقا" به همان معنی آزمایش و تجربه در علوم تجربی نیست ؛ با روشهای تجربی تحقیق در علوم اجتماعی نیز مطابقت نمی کند و به این ترتیب می توان آنرا روش آزاد ، روش ابتکاری ، هنر تحقیق و امثال آنها نام نهاد . در این روش چون هر پدیده در میان یک مردم اتفاقی نیست که عمومیت داشته باشد و مشمول معرفت عمومی و روش های عمومی تحقیق قرار گیرد و نهایتا" یک پدیده خاص است روش مطاللعه خاص خود را نیز می طلبد .)

2 - با قبول اصول مردم شناسی ، خود را به هیچ حوزه و مکتبی در این خصوص محدود نمی سازیم .

درست است که مردم شناسی به عنوان روشی برای شناخت فرهنگ به دو جنبه از پدیده های زندگی انسانی توجٌه دارد :

1 - اشتراکات بین تمام حامعه ها ، اقوام و طوایف یا به لفظ مرجٌح ما مردمان جهان

2 - افتراقات میان سبک زندگی مردمان جهان

امٌا در واقع ، و به خصوص از جنبه ی فرهنگ ، نفطه ی ثقل بر شناخت افتراقات بین مردمان جهان است . روشهای کنونی مردم شناسی نیز حاصل مطالعات مردم شناسان در جامعه ها ، اجتماعات و گروه های محلٌ زندگی دائم یا موقٌت آن ها است که نتیجه اش  را روش مطالعه = مردم شناسی ایشان تشکیل داده است . حال آیا روش های آن جوامع که مسلما" سبک زندگی و پدیده های انسانی - اجتماعی متفاوتی با سبک و مشخصات زندگی ما داشته اند در مطالعات فرهنگی ما موجٌه است ؟

به نظر ما قواعد مردم شناسی ترجمه شده به فارسی به عنوان تجربیات دیگران در شناخت سایر جوامع ارزشی بسیار بسیار زیاد دارند ؛ امٌا نمی توانند به عنوان دستور العمل هائی قاطع و باصطلاح طابق النعل بالنعل مؤثر واقع شوند ؛ و در مردم شناسی همچنان که سبک زندگی هر مردمی از سایر مردمان متفاوت است روش مطالعه ی آن هم تا حدودی از درون آن نشآت می گیرد و چه بسا روشی جدید یا نسبتا" جدید در مردم شناسی را نیز مبدع می شود .



۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ مهر ۹۵ ، ۱۰:۳۳
علیرضا آیت اللهی