فرهنگِ ما

درباره فرهنگهای محلی مردمان ایران ، و گاه سایر مردمان جهان است

فرهنگِ ما

درباره فرهنگهای محلی مردمان ایران ، و گاه سایر مردمان جهان است

نام وبلاگ گویای هدف و محتوای آن است ؛ و مطالب آن در چارچوب :
فرهنگ در محلٌه ها ( مردم شناسی )
فرهنگهای شهرها و روستاها ( مردم شناسی )
فرهنگ شهری ( آمایش - شهرسازی و معماری )
نقش فرهنگ در شهرسازی و امور شهری
و.....

انسان‌شناسی فرهنگی - تعریف


انسان‌شناسی فرهنگی

ما مقدمتا" این تعریف را میپذیریم تا با استدلال کافی تعریفی دیگر به جای آن بیاوریم :

از : ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

انسان‌شناسی فرهنگی که‌گاه مردم‌شناسی اجتماعی نیز نامیده می‌شود به مطالعه فرهنگ و جامعه انسانی می‌پردازد. در انسان‌شناسی فرهنگی، تفاوت‌ها و شباهت‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه‌های گوناگون بررسی می‌شود.[۱] انسان‌شناسی هم به بررسی جوامع بشری خاص معاصر می‌پردازد و هم الگوهای مسلط بر فرهنگ بشری را مطالعه می‌کند. اصطلاح‌های «انسان شناسی اجتماعی» و «انسان‌شناسی فرهنگی» غالباً به یک معنا به کار برده می‌شوند، و هردو جوامع خاص بشری را به منظور فهم دلایل همانندی‌ها و ناهمانندی‌های آنها توصیف و تحلیل می‌کنند. مردم‌نگاری و قوم‌شناسی به ترتیب این دو جنبه از کار انسان‌شناسی فرهنگی را انجام می دهند.[۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

انسان‌شناسی

مردم‌نگاری

مطالعات فرهنگی


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مهر ۹۵ ، ۱۶:۰۸
علیرضا آیت اللهی

انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی - تعریف


انسان شناسی فرهنگی - انسان شناسی اجتماعی

فرهنگ ایران در اینجا ، قبل از هرچیز بنا به روش انسان فرهنگی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت .

انسان شناسی فرهنگی را غالبا" جدا از گروه های اجتماعی و به طور کلی نقش و ساختار اجتماعیِ جامعه ، مطالعه نمی کنند ؛ و به این ترتیب معمولا" تحت عنوان « انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی » می آورند .

انسان شناسی اجتماعی و فرهنگی - تعریف

انسانشناسی متوجٌه شناخت گروههای اجتماعی ، اعم از اینکه چه مشخصاتی داشته باشند ، می باشد . بنابر این :

موضوع ِ آن ، مطالعه ی تمام امور و پدیده هائی اجتماعی است که فلسفه وجودیشان می تواند با عوامل فرهنگی تعریف و توجیه شود .


انسانشناسی فرهنگی ، انسانشناسی اجتماعی ، پدیده های اجتماعی ، انسانشناسی اجتماعی و فرهنگی ،


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۱ مهر ۹۵ ، ۱۱:۰۵
علیرضا آیت اللهی

فرهنگ و رفتار ؛ تعریف فرهنگ .

فرهنگ یک جامعه به معنی مجموعه ی رفتار اجتماعی در آن جامعه است

اصطلاح « رفتار » شامل تمام اعمال یک موجود زنده است که بیشتر در « روانشناسی علمی » ، بخصوص در مردم شناسی یا درواقع انسانشناسی فرهنگی بکار می رود .

رفتارِ یک نفر بخش قابل شاهده ی فعالیت ها یا اعمال یک موجود زنده توسط دیگران است ؛ یا مجموع :

کنش ها

و

واکنش ها

در موردِ یک حیوان ، یا بخصوص یک انسان ، در شرایطی معین .

رفتارهای حیوانی غالبا" غریزی اند و با رفتارهای انسانی متفاوت اند .

منشاء ، فایده و توسعه ی هر رفتاری ،هم به ارتباط موجود زنده با « محیط » اطراف خود مربوط می شود ؛ و هم به « وراثت » ؛ یعنی آنچه که از پدران و مادران خود به ارث برده است .

مهم ترین رفتار انسانی را اینگونه طبقه بدی کرده اند :

- رفتار تغذیه ای

- رفتار جنسی

- رفتار بامادر

- رفتار اجتماعی ؛ به طور کلٌی

- رفتار تهاجمی

- رفتار دفاعی یا فرار از خطر ، یا درصورتی که هیچ یک از این دو ممکن نباشد رفتار بازدارنده .

تمام فعالیت روانشناسی علمی متوجٌه رفتار است و به این دلیل آنرا علم رفتار هم خوانده اند ؛ حال آنکه نقش مردم شناسی یا انسانشناسی فرهنگی در بین علوم رفتاری فقط به توصیف « رفتار یک جامعه ، یک اجتماع ، یا در واقع یک گروه اجتماعی ختم می شود .


تعریف فرهنگ ، رفتار ، کنش و واکنش ، علوم رفتاری ، مردم شناسی ، انسان شناسی فرهنگی ، رفتار غذائی ، رفتار جنسی ، رفتار اجتماعی ، رفتار تهاجمی ،


منبع اصلی :

https://fr.wikipedia.org/wiki/Comportement


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۹۵ ، ۱۸:۲۷
علیرضا آیت اللهی


« شکم گرسنه منطق نمی شناسد » ؛ اوٌل از همه باید به خورد و خوراک مردم رسید . « مازلو » ی مشهور هم وقتی از زندگی شرح می دهد و نیز ها یاضروریات و لوازم آن را به ترتیب : حیاتی - اساسی - متداول - ثانویه - و... می شمارد ابتدا از خورد و خوراک و پوشاک و مسکن نام می برد ؛ و این موضوع درمد ٌ نظر تمام علمای علوم اجتماعی در تمام زمانها و تمام مکانها بوده است که از « اقتصاد » به عنوان زیر بنای جامعه و « اجتماع » نام برده اند و زمانی این ضرورت به ثبوت می رسد که در جریان جنگی خانمانسوز چون جنگ تحمیلی قرار گرفته باشیم یا قحطی هائی که در ازمنه قدیم به وجود آمده است و هم اکنون هم ایجادش توسط برخی از ناآگاهانی که اتفاقا" خود را مردی از مردم ! معرفی می کنند هیچ بعید نیست .

امٌا اولویت اقتصاد بستگی به اوضاع یک اجتماع دارد : آیا مردم ما هم اکنون چون سودانی ها سرِ گرسنه به بالین می گذارند ؟ چون سومالی ها برهنه  ، یا لااقل پا برهنه مانده اند ؟ بدون مسکن چون هندیان در کنار خیابان می خوابد ؟!.

یاآنکه شکم سیر ، یا بعضا" بسیار سیرِ برخیشان تولید مسئله کرده است : مسائلی چون دزدی و راهزنی که بعضا" تقریبا" وجود نداشته اند و نه تنها مسئله ، بلکه معضلاتی اجتماعی شده اند .

از شهری مثال می زنیم که همین پنجاه - صد سال پیش :

- شاید سالم ترین و صالح ترین مردم جهان را از نظر اخلاقی داشته است ؛ مردمی که به زحمتکشی و قناعت به حق خود شهره بوده اند و به منظور کسب معاش بدون انحراف و توسل به خطا و خشونت به هرکجای جهان مهاجرت و مسافرت می کرده اند . در تهران 50 سال قبل مشهور بود : « یزدی همه جا پیدا می شود مگر در جهنٌم ».

- یزد به عنوان امن ترین شهر ایران و یکی از امن ترین شهر های جهان شناخته می شد .

یزدِ دارالعباده ، با مردمانی ساخته و پرداخته شده نسل اندر نسل ، از جمله در روضه خوانی ها و توسط واعظانی متعظ و عارف از مکتب آقا سید یحیی - آقا میر سید علی و... که تقریبا" همگی « شریف » بودند و مورد فخر بازماندگان خود ...

و حال : 

سرقت کیلویی طلا در راهزنی مسلحانه جاده یزد

کد خبر تابناک یزد : ۲۹۳۲۷۸تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۵ - ۰۸:۳۹19 June 1395

به گزارش تابناک یزد،این مرد گفت: چند سال است در زمینه فروش طلای کیفی فعالیت دارم. به شهری رفتم و چند کیلو طلا خریدم و داخل کیف گذاشتم تا پس از بازگشت به یاسوج طلاها را به مغازه چند طلافروش ببرم و به آنها بفروشم ...

....در میانه راه ناگهان چهار مرد که همگی مسلح بودند و نقاب به چهره‌هایشان زده بودند راهم را سد کردند..

آیا این چهار نفر که نقابشان نزد پلیس برداشته شد از فرهنگ اصیل شهر یزد و اصولا" از این خطٌٌه بودند ؟ یا از مهاجران ؟ هویتشان فاش شد ؟! عکسشان منتشر ؛ تا حدودی به این وسیله متنبه ، و محض پیشگیری های بعدی به مردم شناسانده شدند ؟


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ شهریور ۹۵ ، ۱۷:۱۰
علیرضا آیت اللهی

۰ نظر موافقین ۱ مخالفین ۰ ۰۱ خرداد ۹۵ ، ۱۷:۱۴
علیرضا آیت اللهی

ما در اینجا با فرهنگ به مفهوم وسیع این کلمه روبرو نخواهیم بود .آنچه بیشتر در مدٌ نظر ما است بادوام یا به اصطلاح آداب و رسوم و سنن است که مورد مطالعات انسانشناسی و مردم شناسی قرار می گیرند و به نظر بعضی در سه شاخه اساسی :

اسطوره شناسی - 

- فولکلور ( فرهنگ مردم )

- هنرهای دستی سنٌتی

مطالعه ی هنرهای دستی سنٌتی که در مقوله ی « تکنولوژی در مردم شناسی » می گنجد شاید از تخصص های ما باشد که شاگرد امثال بلفه ، راویس ، برمبرژه و محمود روح الامینی از شاگردان لروا گوران ، پدر تکنولوژی در مردم شناسی ، بوده ایم .

مطالعات فولکلور یا فرهنگ مردم حدود هجده سال مشغله ی اصلی و مشاغل رسمی نویسنده حاضر را تشکیل می داده است ؛ و بیش از همه تکنولوژی بومی و سنٌتی در ارتباط با صنایع دستی را شامل می شده است .

به این ترتیب سر و کار ما در این بخش بیشتر با اموری است که معمولا" تحت عتوان « میراث فرهنگی » مطرح می شوند .

حوزه کار ما بیشتر در داخل مرزهای کشور ایران و بنابر این مردم ایران است :

مردم ایران به نظر می رسد بیش از اینکه به امروز و واقعیات و حقایق زندگی کنونی بپردازند تحت تاثیر و وابسته با اساطیر قدیمی هستند ؛ وشاید بتوان گفت که همچنان نه فقط در قرن ها قبل از این ، و تاریخ ، بلکه در اسطوره ها زندگی می کنند .

توهمات و خرافاتی اساسی که در اذهان آنان وجود دارد آنان را گاه در مجامع علمی جهان اصولا" مردمی احساسی ، متوهم و خرافاتی معرفی کرده است .

اعتقادات ایرانیان و آئین ها و به طور کلٌی آداب و رسوم و سنن ایشان نیز شهرتی جهانی یافته است .

معماری و شهر سازی و صنایع دستی ایرانی از حفر قنات و مقررات استفاده از آنتا معماری مذهبی ، معماری و شهرسازی خشت خام ، ... تا قالی نیز چشمگیر است . 

امٌا همین معماری خشت خام در شمال کشور یا کردستان جای خود را به نوعی دیگر می دهد قالی به دونوع اساسی فارسیباف و ترکباف تقسیم می شود و اصولا" :

ایران یکی از بزرگترین موزائیک های فرهنگی جهان است

به خصوص به این دلیل که : ایران بر سر چهار راهی فرهنگ جهان قدیم قرار داشته است .

اقیانوسی از اعتقادات ، آداب و رسوم و سنن و مظاهر فرهنگی ...


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۵ مهر ۹۴ ، ۰۷:۵۴
علیرضا آیت اللهی

وقتی ما از فرهنگ ایران زمین گفتگو می کنیم منظورمان این نیست که فرهنگی منسجم و واحد ، منطبق با سرزمین ایران وجود دارد و مثلن « فرهنگ ملٌی ایران » خوانده می شود ؛ اگرچه برخی مقالات و کتاب ها به فرهنگ ملل مختلف پرداخته اند و حتی مثلن مردم شناس مشهور آمریکائی ، خانم پروفسور مارگارت مید ، که در باره « فرهنگ کشور فرانسه » کتابی تالیف کرده است ، به فرهنگ یک کشور پرداخته اند . 

با اینهمه منظور ما در این جا نه چیزی واحد و منسجم بنام فرهنگ ملٌی ایران ، تمام فرهنگ ها و خرده فرهنگ هائی است که سراسر فلات ایران را فرا گرفته اند و هریک به یک « مردم » ، یک « ناحیه » و... تعلق دارند ، یا تعلق بیشتری دارند و ما مجموعا" به آنها فرهنگ مردم ایران می گوئیم که شاید صحیح تر آن از لحاظ زبان فارسی فرهنگ های مردمان ایران باشد .

ایران کشوری کوچک ، جدید و تمدنی سااده نیست که در یک مردم ، و یک فرهنگ بگنجد ؛ بلکه کشور پهناوری است که از نواحی و مردمان متعدد و متفاوت ، با روابط تاریخی ئی چند هزارساله با سایر کشورها ، تشکیل شده است و همین تعدد و تفاوت فرهنگی است که به آن غنا بخشیده در سراسر جهان متمایز ساخته است :

- چه بخواهیم و چه نخواهیم در طول تاریخ با مردمانی دیگر مراوده فرهنگی داشته به خصوص قسمت اعظم فرهنگ ما از دین مبین اسلام که از خارج از سرزمین ایران بر خاسته است ناشی می شود : فرهنگ های خارجی بومی شده

- فرهنگ نواحی متفاوت ایران در طول تاریخ و به خصوصتحت تاثیر حوادث تاریخی با یکدییگر تفاوت یافته حوزه هائی فرهنگی تشکیل داده اند و چگونه می توان فرهنگ بلوچستان را با فرهنگ گلستان و آذربایجان یکی و در چارچوب چیزی بنام فرهنگ ملٌی تلقی کرد ؟! .

معیار های ثبات فرهنگی در برخی از مناطق کشور ، نژاد و قومیت و امور سیاسی نیز مطرح اند .


۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مهر ۹۴ ، ۱۷:۲۰
علیرضا آیت اللهی


تعریف  و مضمون فرهنگ 


فرهنگ شاید اصولا" شامل تمام شناخت هائی می شود که تمام مردم جهان در تمام قرون و اعصار از تمام هستی داشته اند ؛ و طبیعتا" چنین فرهنگی یک فرهنگ جهانی است که به آنچه پدید آورده و مورد پذیرش همه ، یا تقریبا" همه مردم جهان قرار گرفته است اطلاق می شود .

در فلسفه ، هرچه که با طبیعت متفاوت باشد را فرهنگ می نامند . 

هرملٌت و هرجامعه ، گروه و هرمردم فرهنگ خاص خود را دارند .

جامعه شناسی

در جامعه شناسی ، فرهنگ به معنی هر آنچیزی است که بین اعضاء یک گروه انسانی مشترک باشد .

تعریف یونسکو از فرهنگ :

فرهنگ به مفهوم وسیع این اصطلاح :

فرهنگ را می توان مجموعه ای از :

- خصوصیات و رفتار متمایز کننده ی

- مادٌی و معنوی

- غریزی یا اکتسابی و ناشی از دانش

دانست که جامعه ، گروه ، یا مردمی را از جامعه ، گروه یا مردمی دیگر متمایز می کند .

شاخه های فرهنگ عبارتند از :

- هنرها

- ادبیات

- علوم

- سبک زندگی

- حقوق اساسی و موجودات انسانی

- نظام ارزش ها

- آداب و رسوم و سنن

- اعتقادات

 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۱ شهریور ۹۴ ، ۰۹:۴۶
علیرضا آیت اللهی